Page 6 - نبض توسعه شماره پنجم
P. 6
وفق: م ی ریت دی م ربه ج ت رماس ت یانرستخیزعامکهمنا محش
یک گ رخنوام شقیامتدنیباع ینیدس ت
بهره وری در مصرف دارو و تجهیزات مصرفی
بهارک عباسی پزشکی با اجرای سیستم توزیع تک دوز
کارشناسی ارشد مدیریت تحول
MPHمدیریت اصلاحات در نظام سلامت
مقدمه
داستان پر فراز و نشیب دارو سال‌هاست که ادامه دارد .مدیریت امور دارویی و نظارت بر تهیه ،تولید ،توزیع و تجویز آن یکی از وظایف
بااهمیت و حساس وزارت بهداشت است .امروزه یکی از دغدغه‌های مهم این وزارت ،سامان دادن به اوضاع نامناسب امور دارو می‌باشد.
کمبود دارو ،عدم دسترسی به داروی مورد نیاز ،داروهای وارداتی ،شرکت‌های دارویی ،بیم هها و ...از جمله مشکلات عدیده حوزه داروست .از
سویی کمبود تجهیزات و لوازم پزشکی نیز از دیگر معضلات جاری این بخش بوده و همواره بخش درمان را با چالش‌های جدی مواجه م یسازد.
با بررسی چال شها و مسائل موجود می‌توان گفت کنترل و مدیریت مصرف دارو در بیمارستان‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است .از اینرو
در فرآیند مدیریت و زنجیره تأمین دارو ،داروخان هها و داروسازان نقش موثر و بسیار مهمی را بر عهده دارند.
سیستم‌های توزیع دارو و تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی اغلب به عنوان جزئی از شبکه بزرگ اطلاعات بیمارستان هستند ،که این شبکه
بزرگ شامل اطلاعاتی نظیر :سیستم اطلاعات سلامت ( )HISعمومی ،سیستم‌های ثبت دارو و تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی ،نحوه
قیم تدهی ،تعاریف و کدینگ استاندارد ،آمار بیماران و سایر سیستم‌های مرتبط در بیمارستان است.
اما سیستم‌های توزیع داروها و تجهیزات مصرفی پزشکی در ایران هنوز به طور کامل به این شبکه اطلاعات متصل نیستند؛که این خود مشکلات
بسیاری را چه از لحاظ بروز اشتباهات دارویی و تجهیزات مصرفی پزشکی و چه از لحاظ جنبه‌های مالی برای بیمارستان ایجاد م یکند .از اینرو
یکی از را‌ههای ارتقای فرایند ارائه خدمات دارویی و بالینی در بیمارستان‌ها تک دوز نمودن داروخانه‌های بستری است که این طرح ،با هدفی
5ساله در دانشگاه علوم پزشکی تبریز پی شبینی و برنامه‌ریزی شده است.
رویداد یا مسئله
سیستم روتین توزیع دارو در بیمارستان‌ها پیش از یونیت دوز ،بصورت ذخیره دارو ( )Floor Stock Systemبوده و مسئول فنی داروساز
نسخه اصلی پزشک را مشاهده نم ینماید .یک داروخانه کوچک در واحد پرستاری وجود دارد و از قبل داروها را ذخیره می‌کنند .پرستار
بخش دستور پزشک را م یخواند ،به اتاق دارو رفته ،دارو را انتخاب و آن را آماده کرده و به بیمار م یدهد .بنابراین پرستار ابتدا دارو را از
استوک استفاده کرده و سپس اقدام به ثبت داروی مصرفی می‌کند .در این فرآیند داروساز و داروخانه تنها متعهد است تا ذخیره دارویی هر
بخش را تأمین نماید.
بالا بودن خطاهای دارویی ،مشخص نبودن سرنوشت برخی از داروها و تجهیزات مصرفی پزشکی تحویل داده شده به بخش‌ها ،عدم ساماندهی
دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی موجود در بیمارستان ،احتمال اجحاف در حق بیمار در خصوص نبود فرآیند برگشت دارو و تجهیزات مصرفی
پزشکی که به هر دلیل برای بیمار استفاده نشده است ،بروز کسورات چشمگیر دارویی به علت عدم دقت کافی در زمان ثبت داروی مصرفی
از نظر نوع و مقدار دارو و مشکل انبارگردانی بیمارستان از معایب مهم این روتین توزیع دارو است.
شرح تجربه (نحوه حل مشکل)
از دهه 1960به بعد ،سیستم‌های توزیع تک دوزی به تدریج طراحی شدند .در واقع ،در سیستم تک دوزی ،دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی
به شکل تک دوز و آماده تجویز بست هبندی م یشوند.
برای ایجاد سیستم توزیع تک دوزی روش‌های مختلفی ایجاد شد که اصلی‌ترین روش که در اواسط دهه 1960معرفی شد روش
24-Hour Unit Dose Cart Fillم یباشد.
اساس این روش که خود به صورت‌های مختلفی اجرا م یشود ،بر پایه یک قفسه یا واحد ویژه “دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی” است .در
هر بخش یک قفسه یا واحد مراقبت‌های دارویی مخصوص وجود دارد و به تعداد بیماران آن بخش ،سبد در قفسه و یا کشوی کوچک تعبیه
شده است که مشخصات بیمار ( نام ،شماره اتاق و تخت) بر قسمت بیرونی آن برچسب م یخورد .داروها پس از تأیید داروساز ،توسط تکنسین
دارویی برای 24ساعت آینده بیمار آماده شده و پس از ارسال به بخش ،توسط پرستار در داخل سبد یا کشو بیمار قرار م یگیرد .در اجرای
روش یونیت دوز ،نظـارت فنی داروساز طبق استانداردهای اعتباربخشی تا مرحله تحویل دارو به بيمار انجام م یپذیرد.
دانشگاهعلومپزشکیوخدماتبهدا شتیودرمانیتبریز 6
معاونتتوسعهمدیریتومنابع
