Page 16 - نبض توسعه شماره ششم

‫دانش گاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز‬
‫معاونت توسعه مدیریت و منابع‬

‫تعارض منافع ‪ -‬بخش چهارم‬

‫دکتر رونا بحرینی‬
‫دکتری مدیریت خدمات بهداشتی درمانی‬

‫ مقدمه‬

‫چرا نیاز به ساختار و قواعد برای مدیریت تعارض منافع هستیم؟‬
‫نیاز به آرای ‌شهای نهادی و ساختاری که اجاز‌هی وقوع فساد را از ابتدا به شخص ندهد‪...‬‬

‫و‬ ‫موقعیت‌ها‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫آن‌ها‬ ‫قرارگیری‬ ‫از‬ ‫رتور‪،‬‬ ‫پبهسینفیساکدنت‪،‬رمنلطدقرو‌ینتری‌شوا منقاروسنتب‪.‬هازصایرفنه‬ ‫ارتکاب‬ ‫موقعیت‬ ‫در‬ ‫افراد‬ ‫قرارگیری‬ ‫از‬ ‫پیشینی‬ ‫اجتناب‬
‫آزمایی‬ ‫راستی‬

‫هدف از مدیریت تعارض منافع‪ ،‬شناسایی تمامی منافع دخیل در موقعیت‌های‬
‫مختلف و جلوگیری از تبدیل شدن آن ها به فساد‪ ،‬است‪.‬‬

‫قدم اول برخورد موثر با مسئله تعارض منافع آگاهی از آن است‪ .‬پزشک‬
‫نه تنها باید بداند که در چنین شرایطی ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد‬
‫بلکه باید توجه داشته باشد برداشت عمومی از این مسئله ممکن است به‬
‫اعتماد جامعه نسبت به مراقبت‌ها و تحقیقات پزشکی لطمه بزند‪ .‬تصدیق وقوع‬
‫شرایط تعارض منافع به معنی اعتراف به شکست اخلاقی نیست بلکه نشانگر‬
‫درستکاری حرفه‌ای و درک واق ‌عگرایانه از اثر احتمالی منافع ثانوی می‌باشد‪.‬‬
‫به عنوان مثال وقتی پیشنهاد سفر خارجی توسط یک شرکت به پزشکان یک‬
‫بخش ارایه م ‌یشود قدم اول این است که موضوع تعارض منافع توسط ایشان‬
‫مطرح شود و سپس در مورد روند انجام این کار با کنترل موضوع تعارض‬

‫منافع تصمیم‌گیری شود‪.‬‬
‫اگرچه اعتماد به سلامت و مهارت آحاد حرفه‌مندان امری لازم و مطلوب است‬
‫اما صرف ًا نمی‌توان به آن تکیه کرد‪ .‬از اینرو بسته به نوع تعارض و احتمال‬
‫بروز صدمات فرضی یا واقعی استراتژ ‌یهای متعددی برای مدیریت تعارض‬
‫منافع وجود دارد که اهم آنها عبارتند از‪ :‬پرهیز‪ ،‬آشکارسازی‪ ،‬سیست ‌مهای‬

‫بررسی رسمی و ممنوعیت‪.‬‬

‫ پرهیز‬

‫شاید یکی از بهترین رو ‌شهای حل مشکل تعارض منافع پرهیز از ورود به‬
‫شرایطی است که منافع ثانویه بر منفعت اولیه تأثیرگذار است‪ .‬به عنوان نمونه‬
‫بعضی پزشکان ب ‌هطور کلی از سفرهای تنظیم شده توسط شرکت‌های دارویی‬
‫و تجهیزاتی خودداری می‌کنند؛ این یک مثال بارز از پرهیز از قرار گرفتن در‬
‫معرض تعارض منافع است‪ .‬مثال دیگر همکارانی هستند که در ارجاع بیماران‬
‫همیشه چند انتخاب را برای آنان مطرح م ‌یکنند تا شائبه ارجاع به یک پزشک‬

‫یا مرکز خاص برای بیمار پیش نیاید‪.‬‬
‫پیش نیاز تکیه بر این روش آشنا کردن پزشکان با موضوع و تربیت ایشان‬
‫برای پرهیز از ترجیح منفعت ثانویه بر منفعت اولیه مانند سلامتی بیمار‪،‬‬
‫آموزش صحیح و پژوهش اصیل است‪ .‬این راهکار حیاتی و بسیار ارزشمند‬
‫نیاز به یک برنامه آموزشی‪-‬تربیتی ج ّدی دارد تا علاوه بر آموزش مفهوم و موارد تعارض منافع‪ ،‬قدرت اجتناب از آن نیز به گروه پزشکی داده شود‪.‬‬
‫در واقع هر دو جزء آموزش و تربیت برای حصول نتیجه ضروری است به این معنی که پس از شناساندن موضوع تعارض منافع‪ ،‬باید این ظرفیت و‬
‫توان را در آحاد گروه پزشکی ایجاد کرد که بتوانند خود را برابر چنین شرایطی کنترل کنند و خود را از موضع تهمت دور نگهدارند‪.‬‬

‫‪16‬‬