Page 19 - نبض توسعه شماره ششم
P. 19
دانش گاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز
معاونت توسعه مدیریت و منابع
راهکار سوم :ممانعت (حذف امکان به وجود آمدن تعارض منافع)
محدودیت (محدودیت در یک بخش از مسئولیت) ( :)Limitationدر این راهکار فرد با حفظ مسئولیت خود از بخشی از امور مربوط به خود
محدود می‌شود.
|سلب صلاحیت
|منع از اخذ هدایا
ممنوعیت (محدودیت نسبت به کل یک مسئولیت) ()Prohibition
|ممنوعیت اشتغال دوم
|محدودیت‌های پسا اشتغالی ()Revolving Door
|ترک یا ممانعت از اکتساب یک مسند حاکمیتی به دلیل تعارض منافع
راهکار چهارم :تغییر قواعد بازی
حذف موقعیت تعارض منافع ( :)Eliminationتغییر قواعد بازی به گونه ای که تعارض منافع حذف گردد.
|در خانواده :ماجرای تقسیم کیک بین فرزندان
تغییر تعارض منافع به توافق منافع ( :)Convergenceتغییر قواعد بازی به گونه ای که تعارض منافع به توافق منافع تبدیل شود.
|در نظام سلامت :نظام مبتنی بر پزشک خانواده
راهکارهاي عمومی مدیریت تعارض منافع در نظام سلامت
آن‌طور که در مصادیق تعارض منافع مشخص شد ،برخی از مصادیق آن ممکن است اجتناب ناپذیر باشند .برای مثال موقعیت تعارض منافع در
ذات نظام پرداخت کارانه وجود دارد .یا در مورد دیگر طبق گفته برخی مسئولان در حال حاضر به دلیل کمبود پزشک امکان جلوگیری از
طبابت هم زمان پزشکان در بخش خصوصی و دولتی وجود ندارد .با این حال امکان مدیریت موقعیت تعارض منافع در سطوح ارشد نظام سلامت
نه تنها ممکن بلکه واجب و حیاتی است .بنابراین مدیریت تعارض منافع قطع ًا باید ب هصورت گام به گام بوده و از موقعی تهایی که مدیریت آن
ممکن‌تر است آغاز شود و برای موارد قابل پیشگیری تمهیدات لازم را اندیشید .متأسفانه در حال حاضر در ایران قانون مناسبی برای مدیریت
تعارض منافع وجود ندارد .راهکارهای مربوط به تعارض منابع را می‌توان به سه بخش کلی تقسیم کرد:
|راهکارهای فراتر از نظام سلامت
بخش مهمی از دلایل وجود تعارض منافع در نظام سلامت کشور در خارج از این نظام قرار دارند .در واقع نقص در زیر ساخت‌های قانونی
و نهادی کشور باعث شده است که تعارض منافع در نظام سلامت تنها یکی از نمودهای وجود تعارض منافع در مسندهای حکومتی باشد.
برای مثال زمانی که وظیفه درآمدزایی در کل دولت مطرح م یشود در نظام سلامت نیز به تبع دولت وظیفه درآمدزایی بر عهده بیمارستان‌ها
و دیگر بنگاه‌ها قرار م یگیرد حال آنکه این وظیفه با وظایف اجتماعی نظام سلامت در تعارض است؛ بنابراین اتخاذ برخی رویکردها و
سیاس تهای کلی در حکمرانی کشور بر نظام سلامت نیز تأثیراتی گذاشته که بعض ًا با اهداف و وظایف اصلی آن تداخل ایجاد کرده است.
|راهکارهای سطح کلان نظام سلامت
قسمتی از مسائل مرتبط با تعارض منافع در سطوح کلان ،منحصر به نظام سلامت است و ممکن است مشابه آن در دیگر حوزه های کشور
وجود نداشته باشد.
|راهکارهای سطح عملیاتی نظام سلامت
برخی دیگر از راهکارها برای مدیریت تعارض منافع در سطوح عملیاتی و در سطح بنگاه هستند .این مسائل ذیل حقوق فردی جای م یگیرند
و به بررسی حقوق متقابل بیمار و پزشک یا بیمارستان م یپردازند در حالی که راهکارهای سطوح کلان در مباحث حقوق اجتماعی تعریف
م یشوند با این حال اسلوب و اصول کلی مدیریت تعارض منافع در سطوح کلان و عملیاتی تفاوتی نم یکنند و هر دو به دو حوزه کلی
شفافیت و محدودیت قابل تقسیم هستند که قبل‌تر عنوان شد‌هاند .علاوه بر این باید دانست که راهکارهای مربوط به سطوح ارشد به نوعی
بر راهکارهای سطح عملیاتی اولویت دارند زیرا تصویب و اجرای راهکارهای سطح عملیاتی وابسته به تصمیم مدیران سطوح عالی است که
خود باید در مقام تعارض منافع نباشند.
19
